همه چیز درباره اتریوم، پلتفرم بلاکچین غیرمتمرکز و منبعباز
اتریوم یک پلتفرم بلاکچین غیرمتمرکز و منبعباز است که امکان اجرای قراردادهای هوشمند را فراهم میکند. این پلتفرم توسط Vitalik Buterin در سال ۲۰۱۵ راهاندازی شد و هدف اصلی آن گسترش قابلیتهای بلاکچین به فراتر از کاربردهای مالی و ایجاد یک سیستم عمومی برای برنامههای غیرمتمرکز (dApps) است. در اینجا به توضیح کامل اتریوم میپردازیم:
۱. مفاهیم پایه اتریوم
۱.۱ بلاکچین اتریوم
اتریوم مانند بیت کوین از یک بلاکچین عمومی و توزیعشده استفاده میکند. بلاکچین اتریوم شامل زنجیرهای از بلاکها است که هر کدام شامل لیستی از تراکنشها و قراردادهای هوشمند است.
۱.۲ اتر (Ether)
اتر (ETH) ارز دیجیتال بومی پلتفرم اتریوم است که برای پرداخت هزینههای محاسباتی و کارمزد تراکنشها استفاده میشود. اتر به عنوان “سوخت” شبکه اتریوم عمل میکند.
۲. قراردادهای هوشمند (Smart Contracts)
۲.۱ تعریف
قراردادهای هوشمند برنامههایی هستند که روی بلاکچین اتریوم اجرا میشوند و به صورت خودکار و بدون نیاز به واسطهها، توافقات را اجرا میکنند. این قراردادها به زبان برنامهنویسی Solidity نوشته میشوند.
۲.۲ ویژگیها
– خودکار و مستقل: قراردادهای هوشمند به صورت خودکار اجرا میشوند و نیازی به دخالت شخص ثالث ندارند.
– تغییرناپذیر: پس از انتشار در بلاکچین، قراردادهای هوشمند نمیتوانند تغییر کنند.
– شفافیت: کد قراردادهای هوشمند برای همه کاربران قابل مشاهده است، که اعتماد را افزایش میدهد.
۳. ماشین مجازی اتریوم (Ethereum Virtual Machine – EVM)
۳.۱ تعریف
ماشین مجازی اتریوم (EVM) یک محیط اجرایی کامل و تورینگ کامل است که امکان اجرای قراردادهای هوشمند را فراهم میکند. EVM به عنوان یک ماشین مجازی عمل میکند که در هر نود شبکه اتریوم اجرا میشود.
۳.۲ وظایف EVM
– اجرای قراردادهای هوشمند: EVM قراردادهای هوشمند را پردازش و اجرا میکند.
– مدیریت وضعیت: EVM وضعیت قراردادها و حسابها را مدیریت میکند.
– محاسبه کارمزدها: EVM کارمزدهای لازم برای اجرای هر دستور را محاسبه میکند.
۴. توکنها و استانداردهای ERC
۴.۱ توکنهای ERC-20
استاندارد ERC-20 رایجترین استاندارد برای ایجاد توکنهای جدید بر روی بلاکچین اتریوم است. این استاندارد مجموعهای از قوانین و توابع را تعریف میکند که توکنها باید از آنها پیروی کنند.
۴.۲ توکنهای ERC-721
استاندارد ERC-721 برای ایجاد توکنهای غیرقابل تعویض (NFTs) استفاده میشود. این توکنها منحصربهفرد هستند و هر کدام دارای شناسنامهای خاص است.
۵. برنامههای غیرمتمرکز (dApps)
۵.۱ تعریف
dApps برنامههایی هستند که بر روی بلاکچین اتریوم اجرا میشوند و از قراردادهای هوشمند برای عملکرد خود استفاده میکنند. این برنامهها غیرمتمرکز هستند و به صورت خودکار و بدون نیاز به واسطهها عمل میکنند.
۵.۲ مثالهایی از dApps
– Uniswap: یک صرافی غیرمتمرکز برای مبادله توکنهای اتریوم.
– Cryptokitties: یک بازی که از توکنهای ERC-721 برای ایجاد و تبادل گربههای دیجیتال استفاده میکند.
– Aave: یک پلتفرم وامدهی غیرمتمرکز که به کاربران امکان میدهد تا ارزهای دیجیتال را وام بگیرند و وام بدهند.
۶. اجماع شبکه اتریوم
۶.۱ الگوریتم اثبات کار (Proof of Work – PoW)
مانند بیت کوین، اتریوم نیز در ابتدا از الگوریتم اثبات کار برای ایجاد اجماع در شبکه استفاده میکرد. این الگوریتم نیازمند توان محاسباتی بالایی است و انرژی زیادی مصرف میکند.
۶.۲ الگوریتم اثبات سهام (Proof of Stake – PoS)
اتریوم در حال انتقال به الگوریتم اثبات سهام از طریق اتریوم 2.0 است. PoS یک روش کارآمدتر و سبزتر برای ایجاد اجماع است که به جای توان محاسباتی، بر اساس میزان اتر کاربران انجام میشود.
تاریخچه اتریوم
اتریوم یکی از مهمترین و شناختهشدهترین پلتفرمهای بلاکچین است که امکان اجرای قراردادهای هوشمند و توسعه برنامههای غیرمتمرکز (dApps) را فراهم میکند. در اینجا به تاریخچه کامل اتریوم میپردازیم:
۱. ایدهپردازی و تأسیس (۲۰۱۳-۲۰۱۴)
۱.۱ ایده اولیه
اتریوم توسط ویتالیک بوترین (Vitalik Buterin)، برنامهنویس و نویسنده روسی-کانادایی، ایدهپردازی شد. او در نوامبر ۲۰۱۳ مقالهای را منتشر کرد که در آن ایدهای برای یک بلاکچین با قابلیت پشتیبانی از قراردادهای هوشمند عمومی ارائه داد.
۱.۲ تیم موسس
در اوایل سال ۲۰۱۴، بوترین به همراه گروهی از همبنیانگذاران از جمله Gavin Wood، Joseph Lubin، Anthony Di Iorio و Charles Hoskinson، پروژه اتریوم را راهاندازی کرد. این تیم توسعه پلتفرم را آغاز کرد و به جمعآوری سرمایه برای توسعه بیشتر از طریق فروش اولیه سکه (ICO) پرداختند.
۲. عرضه اولیه سکه (۲۰۱۴)
۲.۱ فروش اولیه سکه (ICO)
اتریوم در جولای ۲۰۱۴ اولین فروش سکه خود را انجام داد و طی آن بیش از ۱۸ میلیون دلار بیتکوین جمعآوری کرد. این رویداد به عنوان یکی از موفقترین ICOهای تاریخ شناخته میشود و باعث جذب توجهات زیادی به پروژه قیمت اتریوم شد.
۳. انتشار اولیه و توسعه (۲۰۱۵-۲۰۱۶)
۳.۱ اتریوم 1.0
نسخه اولیه اتریوم، با نام کد “Frontier”، در ۳۰ جولای ۲۰۱۵ منتشر شد. این نسخه ابتدایی به توسعهدهندگان امکان میداد تا قراردادهای هوشمند و dApps خود را بر روی شبکه اتریوم ایجاد و آزمایش کنند.
۳.۲ ارتقاء “Homestead”
در مارس ۲۰۱۶، ارتقاء Homestead انجام شد که پلتفرم اتریوم را به یک نسخه پایدارتر و امنتر تبدیل کرد و امکانات جدیدی برای توسعهدهندگان فراهم آورد.
۴. DAO و فروپاشی (۲۰۱۶)
۴.۱ DAO چیست؟
DAO (Decentralized Autonomous Organization) یک سازمان مستقل غیرمتمرکز بود که به صورت کامل بر روی بلاکچین اتریوم ساخته شده بود. این سازمان توانست در آوریل ۲۰۱۶ بیش از ۱۵۰ میلیون دلار اتر جمعآوری کند.
۴.۲ هک DAO
در ژوئن ۲۰۱۶، یک هکر توانست از یک ضعف امنیتی در قرارداد هوشمند DAO سوءاستفاده کرده و حدود ۵۰ میلیون دلار اتر را به سرقت ببرد. این حادثه باعث ایجاد بحران بزرگی در جامعه اتریوم شد.
۴.۳ هارد فورک و ایجاد اتریوم کلاسیک
برای بازگرداندن وجوه سرقت شده، جامعه اتریوم تصمیم به انجام یک هارد فورک گرفت. این فورک باعث شد که زنجیره بلاکچین به دو شاخه تقسیم شود: اتریوم (ETH) و اتریوم کلاسیک (ETC). اتریوم کلاسیک همان زنجیره اصلی است که بدون تغییر باقی ماند، در حالی که اتریوم اصلی (ETH) با تغییرات جدید ادامه یافت.
۵. توسعه بیشتر و پذیرش گسترده (۲۰۱۷-۲۰۱۹)
۵.۱ رونق ICOها
در سال ۲۰۱۷، پلتفرم اتریوم به عنوان پایه اصلی برای بسیاری از ICOها مورد استفاده قرار گرفت. این رونق باعث افزایش چشمگیر ارزش اتریوم و پذیرش بیشتر آن در جامعه شد.
۵.۲ ارتقاء Byzantium و Constantinople
در اکتبر ۲۰۱۷ و فوریه ۲۰۱۹، ارتقاءهای Byzantium و Constantinople انجام شدند که بهبودهای زیادی در زمینه مقیاسپذیری، امنیت و کارایی شبکه اتریوم به همراه داشتند.
۶. اتریوم 2.0 و آینده (۲۰۲۰-اکنون)
۶.۱ معرفی اتریوم 2.0
اتریوم 2.0، که به نام “Serenity” نیز شناخته میشود، مجموعهای از ارتقاءها است که هدف آن بهبود مقیاسپذیری و امنیت اتریوم است. این ارتقاء شامل تغییر از الگوریتم اثبات کار (PoW) به الگوریتم اثبات سهام (PoS) است.
۶.۲ فاز 0: Beacon Chain
فاز 0 اتریوم 2.0 در دسامبر ۲۰۲۰ با راهاندازی Beacon Chain آغاز شد. این زنجیره جدید پایه و اساس PoS را فراهم میکند و به عنوان ستون فقرات اتریوم 2.0 عمل میکند.
۶.۳ فازهای بعدی
اتریوم 2.0 شامل چندین فاز دیگر است که شامل Shard Chains (زنجیرههای شارد) و تبدیل کامل به PoS میشود. این فازها هدف افزایش مقیاسپذیری و کاهش کارمزدها را دارند.
۷. DeFi و NFTs
۷.۱ رونق DeFi
در سال ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱، پروژههای مالی غیرمتمرکز (DeFi) بر روی اتریوم رونق گرفتند. این پروژهها شامل وامدهی، مبادلات غیرمتمرکز و سایر خدمات مالی بودند که همگی بر اساس قراردادهای هوشمند اتریوم عمل میکردند.
۷.۲ NFTs
توکنهای غیرقابل تعویض (NFTs) که بر روی استاندارد ERC-721 اتریوم ساخته شدهاند، در سالهای اخیر محبوبیت زیادی پیدا کردند. این توکنها به کاربران امکان میدهند تا مالکیت دیجیتال بر آثار هنری، موسیقی، و سایر اقلام دیجیتال داشته باشند.
اتریوم همچنان به توسعه و نوآوری ادامه میدهد و به عنوان یکی از پیشروان تکنولوژی بلاکچین، نقش مهمی در تحول دیجیتال و اقتصادی ایفا میکند.
مزایا و معایب اتریوم
اتریوم یکی از مهمترین پلتفرمهای بلاکچین است که علاوه بر ارائه امکانات ارز دیجیتال (اتر)، امکان اجرای قراردادهای هوشمند و توسعه برنامههای غیرمتمرکز (dApps) را فراهم میکند. در اینجا به بررسی مزایا و معایب اتریوم میپردازیم:
مزایای اتریوم
1. قراردادهای هوشمند
یکی از بزرگترین مزایای اتریوم، امکان ایجاد و اجرای قراردادهای هوشمند است. قراردادهای هوشمند قراردادهای خوداجرا هستند که شرایط و قوانین مشخصی را در قالب کد برنامهنویسی پیادهسازی میکنند. این قراردادها به صورت خودکار و بدون نیاز به واسطه اجرا میشوند، که به شفافیت و امنیت بیشتری در معاملات منجر میشود.
2. توسعه برنامههای غیرمتمرکز (dApps)
اتریوم به توسعهدهندگان امکان میدهد تا برنامههای غیرمتمرکز (dApps) را بر روی پلتفرم خود ایجاد کنند. این برنامهها بر اساس قراردادهای هوشمند عمل میکنند و از مزایای بلاکچین مانند تغییرناپذیری، شفافیت و امنیت بهرهمند میشوند.
3. مقیاسپذیری و انعطافپذیری
اتریوم به دلیل توانایی در پردازش تعداد زیادی از معاملات و قراردادها به صورت موازی، از مقیاسپذیری بالایی برخوردار است. همچنین، زبان برنامهنویسی Solidity که برای نوشتن قراردادهای هوشمند استفاده میشود، به توسعهدهندگان انعطافپذیری زیادی میدهد.
4. اکوسیستم پررونق
اتریوم دارای اکوسیستم گستردهای از توسعهدهندگان، کاربران و پروژهها است. این اکوسیستم پررونق به توسعه و پذیرش بیشتر اتریوم کمک کرده و موجب ایجاد نوآوریهای زیادی شده است.
5. DeFi و NFTs
پلتفرم اتریوم به عنوان پایه اصلی بسیاری از پروژههای مالی غیرمتمرکز (DeFi) و توکنهای غیرقابل تعویض (NFTs) مورد استفاده قرار میگیرد. این حوزهها امکان انجام معاملات و فعالیتهای مالی بدون نیاز به واسطه و مالکیت دیجیتال بر آثار هنری و سایر اقلام دیجیتال را فراهم میکنند.
معایب اتریوم
1. مقیاسپذیری محدود
علیرغم مزایای مقیاسپذیری، اتریوم همچنان با چالشهایی در زمینه مقیاسپذیری مواجه است. افزایش تعداد کاربران و معاملات میتواند باعث کندی شبکه و افزایش کارمزدها شود.
2. کارمزدهای بالا
کارمزدهای معاملات در شبکه اتریوم (gas fees) میتواند بسیار بالا باشد، خصوصاً در زمانهای اوج ترافیک شبکه. این مسئله میتواند مانعی برای کاربران و توسعهدهندگان باشد.
3. پیچیدگی قراردادهای هوشمند
نوشتن و پیادهسازی قراردادهای هوشمند به دانش فنی بالا و تخصص در زبان برنامهنویسی Solidity نیاز دارد. این پیچیدگی میتواند برای توسعهدهندگان جدید یک چالش باشد.
4. نگرانیهای امنیتی
علیرغم امنیت بالای اتریوم، قراردادهای هوشمند میتوانند حاوی اشکالات و نقاط ضعف باشند که توسط هکرها قابل سوءاستفاده است. نمونهای از این مسئله هک DAO در سال ۲۰۱۶ بود که منجر به سرقت مقدار زیادی اتر شد.
5. تغییرات و ارتقاءهای پیچیده
ارتقاءهای بزرگ مانند انتقال به اتریوم 2.0 نیازمند هماهنگی و تلاش زیادی از سوی جامعه و توسعهدهندگان است. این فرآیندها میتوانند زمانبر و پیچیده باشند و ممکن است با مشکلاتی همراه شوند.
اتریوم با وجود مزایا و معایب، یکی از پلتفرمهای پیشرو در زمینه بلاکچین است و نقش مهمی در تحول دیجیتال و اقتصادی ایفا میکند. ارتقاءهای آتی، مانند اتریوم 2.0، میتوانند بسیاری از چالشهای کنونی را حل کرده و پلتفرم را بهبود بخشند.
نحوه خرید اتریوم
خرید اتریوم شامل مراحل متعددی است که از انتخاب صرافی مناسب تا ذخیرهسازی امن ارز دیجیتال شما را شامل میشود. در اینجا یک راهنمای کامل و جامع برای خرید اتریوم آورده شده است:
1. انتخاب صرافی ارز دیجیتال
ابتدا باید یک صرافی ارز دیجیتال معتبر و مناسب را انتخاب کنید. برخی از صرافیهای معروف برای خرید اتریوم عبارتند از:
– Coinbase
– Binance
– Kraken
– Gemini
– Bitfinex
2. ایجاد حساب کاربری
پس از انتخاب صرافی، باید یک حساب کاربری در آن ایجاد کنید. این مراحل معمولاً شامل ارائه اطلاعات شخصی و تأیید هویت شماست. معمولاً مدارک شناسایی مانند گذرنامه یا کارت ملی مورد نیاز است.
3. واریز وجه
برای خرید اتریوم، باید پول به حساب خود در صرافی واریز کنید. بسیاری از صرافیها از روشهای مختلفی برای واریز وجه پشتیبانی میکنند، از جمله:
– انتقال بانکی
– کارت اعتباری/بدهی
– پرداخت از طریق سیستمهای پرداخت الکترونیکی
4. خرید اتریوم
پس از واریز وجه به حساب کاربری خود، میتوانید اقدام به خرید اتریوم کنید. به بخش خرید/فروش (Buy/Sell) در صرافی بروید و میزان اتریوم مورد نظر خود را انتخاب کنید. سپس، سفارش خرید را ثبت کنید. شما میتوانید از روشهای مختلفی برای خرید استفاده کنید:
– سفارش بازار (Market Order): اتریوم را با قیمت فعلی بازار خریداری کنید.
– سفارش محدود (Limit Order): قیمت خاصی را برای خرید تعیین کنید و منتظر بمانید تا قیمت بازار به آن سطح برسد.
5. ذخیرهسازی اتریوم
پس از خرید اتریوم، باید آن را به صورت امن ذخیره کنید. دو روش اصلی برای ذخیرهسازی اتریوم عبارتند از:
5.1. کیف پولهای نرمافزاری
این کیف پولها برنامههای نرمافزاری هستند که بر روی کامپیوتر یا موبایل شما نصب میشوند. برخی از کیف پولهای نرمافزاری معروف عبارتند از:
– MyEtherWallet
– MetaMask
– Exodus
– Trust Wallet
5.2. کیف پولهای سختافزاری
این نوع کیف پولها دستگاههای فیزیکی هستند که ارزهای دیجیتال شما را به صورت آفلاین ذخیره میکنند. کیف پولهای سختافزاری به دلیل امنیت بالا بسیار محبوب هستند. برخی از کیف پولهای سختافزاری معروف عبارتند از:
– Ledger Nano S/X
-Trezor
6. انتقال اتریوم به کیف پول شخصی
برای اطمینان از امنیت بیشتر، بهتر است اتریوم خریداری شده را از حساب صرافی به کیف پول شخصی خود منتقل کنید. برای این کار، آدرس کیف پول اتریوم خود را در بخش برداشت (Withdraw) صرافی وارد کرده و مقدار اتریوم مورد نظر برای انتقال را مشخص کنید. پس از تأیید، اتریوم به کیف پول شخصی شما منتقل میشود.
7. مدیریت و نظارت بر داراییها
پس از خرید و ذخیرهسازی اتریوم، باید به طور منظم داراییهای خود را مدیریت و نظارت کنید. مطمئن شوید که کلیدهای خصوصی کیف پول خود را به خوبی محافظت کنید و از امنیت حسابهای خود اطمینان حاصل کنید.
نکات مهم
– امنیت:همواره از امنیت کیف پول و حسابهای خود مطمئن شوید. از تأیید دو مرحلهای (2FA) استفاده کنید و کلیدهای خصوصی خود را به هیچکس ندهید.
-توجه به کارمزدها: هنگام خرید و انتقال اتریوم، به کارمزدهای مربوطه توجه کنید. این کارمزدها ممکن است در صرافیها و شبکه اتریوم متفاوت باشد.
– آگاهی از قوانین: قبل از خرید اتریوم، از قوانین و مقررات مربوط به ارزهای دیجیتال در کشور خود آگاه شوید.
با پیروی از این مراحل، میتوانید به طور امن و مطمئن اتریوم خریداری کرده و آن را ذخیره کنید.
جمعبندی اتریوم (Ethereum)
اتریوم (Ethereum) یک پلتفرم بلاکچین است که برای اجرای قراردادهای هوشمند (smart contracts) و توسعه اپلیکیشنهای بلاکچینی توسط توسعهدهندگان استفاده میشود. این پلتفرم اولین بار توسط ویتالیک بوترین به عنوان یک پروژه آزمایشی در سال ۲۰۱۵ معرفی شد و در سال ۲۰۱۶ به صورت رسمی عرضه شد.
سوالات متداول درباره اتریوم:
- اتریوم چیست؟
- اتریوم یک پلتفرم بلاکچینی است که اجرای قراردادهای هوشمند و توسعه اپلیکیشنهای بلاکچینی را فراهم میکند.
- چه تفاوتی بین اتریوم و بیتکوین وجود دارد؟
- بیتکوین اولین و پراستفادهترین ارز دیجیتال است که برای انتقال ارز از یک شخص به دیگری به کار میرود، در حالی که اتریوم امکاناتی بیشتر از اجرای قراردادهای هوشمند و توسعه اپلیکیشنهای متنوع را فراهم میکند.
- چه زبان برنامهنویسیای برای نوشتن قراردادهای هوشمند در اتریوم استفاده میشود؟
- زبان اصلی برنامهنویسی برای نوشتن قراردادهای هوشمند در اتریوم Solidity است.
- چه توکنهای استانداردی بر پایه اتریوم وجود دارد؟
- توکنهای استاندارد ERC-20 بر پایه اتریوم وجود دارند که به توسعهدهندگان امکان میدهند تا توکنهای مبتنی بر اتریوم را ایجاد و مبادله کنند.
- اتریوم به چه دلیل از Proof of Work به Proof of Stake منتقل میشود؟
- انتقال از Proof of Work به Proof of Stake با هدف کاهش مصرف انرژی و افزایش سرعت تراکنشها صورت میگیرد.